در سال‌های اخیر، دنیای دارایی‌های دیجیتال شاهد تحولی انقلابی در قالب توکن غیرمثلی پویا یا dNFT بوده است. این توکن‌ها که بر پایه فناوری بلاک چین ساخته شده‌اند، الگوی جدیدی را برای مالکیت و منشا دارایی‌های دیجیتال معرفی کرده‌اند. با ما همراه باشید تا ماهیت توکن‌های dNFT، عملکرد، مزایا و معایب و موارد استفاده آن‌ها را بررسی کنیم.
توکن dNFT چیست؟
dNFT مخفف Dynamic Non-Fungible Token است. توکن‌های غیرمثلی از قدرت فناوری بلاک‌چین برای تضمین شفافیت، امنیت و تغییرناپذیری دارایی‌های دیجیتال استفاده می‌کنند. جنبه غیرمتمرکز توکن‌های dNFT به این معنی است که این اطلاعات در یک شبکه توزیع‌شده از رایانه‌ها ذخیره می‌شوند و دستکاری آن‌ها تقریباً غیرممکن است.
توکن‌های غیرمثلی پویا وغیر پویا، دو دسته مجزا از دارایی‌های دیجیتال را براساس توانایی آن‌ها در تغییر یا ثابت ماندن، معرفی می‌کنند. توکن‌های غیرپویا، ثبات و قابلیت پیش‌بینی را فراهم می‌کنند، اما فاقد ویژگی‌های پویا و پتانسیل تکامل هستند. اما NFTهای غیرمثلی پویا با داده‌های برون زنجیره‌‌ای ترکیب شده‌اند و قابلیت برنامه‌ریزی، تنظیم‌پذیری و مدیریت غیرمتمرکز را ارائه می‌کنند که انعطاف‌پذیری و سازگاری آن‌ها را امکان‌پذیر می‌سازد.
توکن dNFT چگونه کار می کند؟
اکنون قصد داریم شما را با مکانیسم عملکرد توکن‌های NFT اتوماتیک، آشنا کنیم.هنگامی که یک دارایی دیجیتال، به‌عنوان یک dNFT توکن می‌شود، به طور منحصر به فرد در بلاک چین شناسایی و نمایش داده می‌شود. توکن‌های پویا، معمولاً توسط قراردادهای هوشمندی که قوانین و شرایط مالکیت و انتقال توکن در آن نوشته شده‌ا است، کنترل می‌شوند. این قراردادهای هوشمند بر روی یک بلاک چین قرار دارند و قوانین و رفتار توکن‌های پویا را تعریف می‌کنند و اجرای ماهیت پویای توکن‌ها را هدایت می کنند.
در ساختار dNFTها، علاوه‌بر قراردادهای هوشمند از دو عنصر استاندارد ERC1155 و اوراکل غیرمتمرکز نیز استفاده می‌شود. استاندارد توکن ERC1155 از تلفیق استاندارد توکن غیرمثلی ERC721 و استاندارد توکن مثلی ERC20 تشکیل می‌شود. این استاندارد بسیار منعطف است و به توکن‌های پویا اجازه می‌دهد، براساس کدهای قرارداد هوشمند تغییر کنند.
ماهیت قابل برنامه ریزی توکن‌های پویا، امکان تنظیم جنبه‌های مختلف را فراهم می‌کند. به عنوان مثال، عرضه توکن را می‌توان از طریق مکانیسم‌هایی مانند ضرب کردن یا سوزاندن توکن‌ها تغییر داد. این انعطاف‌پذیری، پروژه‌ها را قادر می‌سازد تا به شرایط متغیر بازار و نیازهای نقدینگی پاسخ دهند یا مکانیسم‌های تورم یا کاهش تورم را اجرا کنند.
توکن‌های پویا، می‌توانند ویژگی‌های کاربردی که در طول زمان قابل به‌روزرسانی یا گسترش هستند را در خود جای دهند. این ویژگی‌ها، می‌تواند شامل قابلیت‌های دسترسی به خدمات خاص، مزایای عضویت یا برنامه‌های پاداش دهی باشد. از طریق قراردادهای هوشمند، توسعه‌دهندگان می‌توانند توابع جدیدی را معرفی کنند، توابع موجود را اصلاح کنند، یا حتی به دارندگان توکن اجازه دهند که تغییراتی را پیشنهاد دهند یا به پیشنهادات دیگر رأی دهند.
NFTهای اتوماتیک را می‌توان از طریق اجرای قرارداد هوشمند جدید، به‌روز کرد یا ارتقا داد. این ویژگی، امکان بهبود، رفع اشکال یا معرفی ویژگی‌های جدید را بدون نیاز به تعویض توکن یا مهاجرت، فراهم می‌کند.
چه تفاوتی میان توکن غیرمثلی پویا و معمولی وجود دارد؟
درک تفاوت بین این انواع توکن، هنگام در نظر گرفتن موارد استفاده آن‌ها و ارزیابی مناسب بودن هر کدام برای پروژه‌ها یا اکوسیستم‌های خاص بسیار مهم است.
توکن‌های غیرمثلی پویا؛ دارایی‌های دیجیتالی هستند که توانایی تغییر یا تطبیق ویژگی‌های خود را در طول زمان دارند. این توکن‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از نظر برنامه‌ریزی قابل تنظیم باشند و امکان تغییرات در جنبه‌های مختلف را فراهم کنند. ماهیت پویا در این توکن‌ها چندین مزیت دارد. به عنوان مثال، امکان تعدیل عرضه توکن را برای تطبیق با شرایط متغیر بازار یا اجرای مکانیسم‌هایی مانند تورم یا کاهش تورم فراهم می‌کند. همچنین، می‌توان این توکن‌ها را با پیشرفت پروژه، به‌روزرسانی کرد و عملکرد و سازگاری آن‌ها را افزایش داد. به‌علاوه، توکن‌های پویا، می‌توانند مکانیسم‌های حاکمیتی را پیاده‌سازی کنند که دارندگان توکن را قادر می‌سازد در فرآیندهای تصمیم‌گیری شرکت کرده و در مورد پیشنهادات رای دهند. این رویکرد دموکراتیک با فراهم کردن امکان ارتقا یا تغییرات براساس توافق صاحبان توکن، به اکوسیستم غیرمتمرکز قدرت می‌بخشد.
توکن‌های غیرمثلی غیرپویا؛ دارایی‌های دیجیتالی هستند که پس از ایجاد، ویژگی‌های آن‌ها ثابت و غیرقابل تغییر باقی می‌ماند. این توکن‌ها، ماهیت ایستا دارند و توانایی تطبیق یا اصلاح ویژگی‌های خود را ندارند. ویژگی‌های عرضه، سودمندی و حاکمیت توکن‌های غیردینامیکی، معمولاً در آغاز ایجاد توکن تعیین می‌شوند و پس از آن ثابت می‌مانند. ویژگی‌های ثابت آن‌ها، تجربه کاربری قابل پیش‌بینی و سازگاری را ارائه می‌دهد، زیرا هیچ تغییر یا تنظیمی در پارامترهای توکن وجود ندارد. این پایداری، می‌تواند در موارد استفاده خاص سودمند باشد.
با این حال، فقدان عملکرد پویا می‌تواند انعطاف پذیری و سازگاری توکن‌های غیر پویا را محدود کند. آن‌ها ممکن است برای پروژه‌ها یا اکوسیستم‌هایی که نیاز به به‌روزرسانی مکرر یا مشارکت جامعه در تصمیم گیری‌های حاکمیتی دارند، مناسب نباشند.
مزایای توکن‌های dNFT چیست؟
توکن‌های غیرمثلی پویا، به‌دلیل توانایی در تطبیق و تنظیم ویژگی‌های خود در طول زمان، توجه زیادی را در حوزه دارایی‌های دیجیتال به دست آورده‌اند. برخی دیگر از مزایای آن‌ها به شرح زیر است:
- امنیت و اعتبار پیشرفته؛ توکن‌های dNFT، امنیت و اصالت بیشتری را برای دارایی‌های دیجیتال فراهم می‌کنند. هر توکن dNFT به یک شناسه منحصربه‌فرد در بلاک چین گره خورده است و اطمینان می‌دهد که مالکیت آن به راحتی قابل ردیابی و تأیید است. این توکن‌ها با استفاده از فناوری بلاک چین، روشی غیرمتمرکز و بدون دستکاری برای اثبات مالکیت و تأیید صحت اقلام دیجیتالی ارائه می‌دهند. این ویژگی، مزیت زیادی برای هنرمندان و کلکسیون‌دارهای توکن‌ها دارد، زیرا خطر تقلب را کاهش می‌دهد و یکپارچگی آثار دیجیتالی آن‌ها را تضمین می‌کند.
- قابلیت همکاری و مالکیت جزئی؛ یکی دیگر از مزایای قابل توجه توکن‌های dNFT قابلیت همکاری آنهاست. این توکن‌ها را می‌توان به طور یکپارچه در پلتفرم‌های مختلف بلاک چین منتقل کرد. توکن‌های dNFT امکان مالکیت کسری را فراهم می‌کنند و به افراد متعدد اجازه می‌دهند بخشی از یک دارایی با ارزش دیجیتال را داشته باشند. اکنون سرمایه‌گذاران می‌توانند از موانع بازارهای سنتی عبور کنند و با داشتن قسمتی از دارایی توکن، در بازارهایی مانند املاک یا آثار هنری کمیاب شرکت کنند.
- ویژگی‌های قابل برنامه ریزی؛قراردادهای هوشمند زیربنایی توکن‌های dNFT، امکان گنجاندن ویژگی‌های قابل برنامه‌ریزی را فراهم می‌کنند. توسعه دهندگان می‌توانند عملکردهای خاصی؛ مانند مکانیسم‌های اشتراک درآمد، توزیع حق امتیاز یا دسترسی به محتوای انحصاری را در توکن جاسازی کنند. این ویژگی، ظهور مدل‌های کسب‌وکار جدید را در اکوسیستم dNFT مسیر می‌کند.
معایب توکن‌های dNFT چیست؟
در حالی که توکن‌های dNFT، دارای پتانسیل بسیار زیادی هستند، شناخت چالش‌ها و خطرات مرتبط با آن‌ها ضروری است. برخی از نگرانی‌های کلیدی به محدودیت‌های مقیاس‌پذیری شبکه‌های بلاک چین، تاثیرات زیست محیطی ناشی از مصرف انرژی و نیاز به اقدامات امنیتی قوی برای محافظت در برابر هک و سرقت برمی‌گردد. برای پذیرش گسترده توکن‌های dNFT، غلبه بر این چالش‌ها بسیار مهم خواهد بود.
- مقیاس پذیری؛یکی از چالش‌هایی که توکن‌های اتوماتیک NFT با آن مواجه هستند، مقیاس پذیری شبکه‌های بلاک چین است. با افزایش محبوبیت dNFTها، تقاضا برای تراکنش‌ها نیز بیشتر می‌شود که به طور بالقوه منجر به ازدحام و کند شدن زمان تراکنش‌ها خواهد شد. با این حال، برای رفع این چالش‌ها و بهبود کارایی کلی تراکنش‌های Dnft، پیشرفت‌هایی مانند پروتکل‌های لایه ۲ و الگوریتم‌های اجماع بهبودیافته در فناوری بلاک چین در حال توسعه هستند.
- تاثیرات محیطی؛یکی دیگر از نگرانی‌های مرتبط با فناوری بلاک چین، از جمله توکن‌های dNFT، تأثیرات زیست محیطی است. برخی از شبکه‌های بلاک چین؛ مانند اتریوم، بر مکانیزم توافقی به نام اثبات کار متکی هستند که به توان محاسباتی و مصرف انرژی قابل توجهی نیاز دارد. اما تلاش‌های مداومی برای انتقال به مکانیسم‌های اجماع پایدارتر در حال وقوع است تا مصرف انرژی و اثرات زیست محیطی آن‌ها به میزان قابل توجهی کاهش یابد.
- عدم قطعیت امنیتی و مقرراتی؛ با اینکه فناوری بلاک چین، ویژگی‌های امنیتی ذاتی را فراهم می‌کند، خطرات هک و سرقت هنوز وجود دارد. فقدان دستورالعمل ها و مقررات روشن، می‌تواند چالش‌هایی را برای مشاغل و افراد فعال در فضای dNFT ایجاد کند. اجرای تدابیر امنیتی قوی برای محافظت از دارایی‌های دیجیتال افراد و پلتفرم‌ها، بسیار مهم است. البته با گسترش استفاده از توکن‌های dNFT، چارچوب‌های نظارتی پیرامون دارایی‌های دیجیتال در حال تکامل هستند. دولت‌ها و نهادهای نظارتی در تلاش هستند تا دستورالعمل‌هایی را برای اطمینان از انطباق، حمایت از سرمایه‌گذاران و جلوگیری از فعالیت‌های غیرقانونی ایجاد کنند.
- نوسانات بازار؛ ارزش توکن‌های dNFT می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی نوسان داشته باشد که منجر به ریسک‌های مالی بالقوه برای سرمایه‌گذاران می‌شود. رفتار سوداگرانه در بازار، می‌تواند منجر به افزایش قیمت‌ها شود و تعیین ارزش واقعی برخی از دارایی‌های dNFT را چالش برانگیز کند.
بررسی کاربردهای توکن dNFT
در ادامه، موارد استفاده از توکن‌های Dnft را در برنامه‌های کاربردی دنیای واقعی و صنایع مختلف بررسی می‌کنیم.
- کلکسیون دیجیتال
یکی از کاربردهای اصلی توکن dNFT در حوزه کلکسیون‌های دیجیتال است. هنرمندان، سازندگان و کلکسیون‌داران می‌توانند خلاقیت‌های دیجیتالی خود مانند آثار هنری، موسیقی، ویدیوها یا کالاهای مجازی را به عنوان dNFT توکن کنند. پس از آن، کلکسیونرها می‌توانند این dNFTها را در بازارهای مختلف بخرند، بفروشند و معامله کنند و یک اکوسیستم پر‌رونق برای هنر دیجیتال و کلکسیون ایجاد کنند.
- بازی
صنعت بازی از پتانسیل dNFTها برای بهبود تجربه بازیکنان استقبال کرده است. توسعه‌دهندگان بازی می‌توانند دارایی‌ها، شخصیت‌ها یا آیتم‌های درون بازی را به‌عنوان NFTهای پویا، توکن کنند و به بازیکنان امکان دهند که آن‌ها را مالکیت و مبادله کنند. این کار، حس کمیاب بودن و ارزش را به آیتم‌های مجازی می‌افزاید و بازیکنان را به مشارکت فعال و سرمایه‌گذاری در بازی تشویق می‌کند. همچنین، این توکن‌ها می‌توانند سازگاری بین بازی‌ها را تسهیل کنند که بازیکنان را قادر می‌سازد از دارایی‌های خود در چندین پلتفرم بازی استفاده کنند.
- بلیط رویداد
سیستم‌های سنتی صدور بلیط رویداد از مشکلاتی مانند جعل و اسکالپ رنج می‌برند. با استفاده از dNFTها، سازمان دهندگان رویداد می‌توانند بلیط‌های دیجیتال منحصر به فردی ایجاد کنند که نمی‌توان آن‌ها را کپی یا دستکاری کرد. این بلیط‌ها را می‌توان به طور ایمن در کیف پول‌های دیجیتال ذخیره کرد و بین افراد منتقل کرد و دیگر نیازی به بلیط‌های فیزیکی نیست.
- احراز هویت
توکن dNFT، می‌تواند به عنوان یک ابزار قدرتمند برای تایید و احراز هویت عمل کند. با توکن کردن اسناد هویتی؛ مانند گذرنامه یا گواهینامه رانندگی، افراد می‌توانند هویت دیجیتالی امن و قابل حمل داشته باشند. این کار می‌تواند فرآیندهایی مانند تأیید KYC، کنترل‌های دسترسی یا تأیید سن برای سرویس‌های دارای محدودیت سنی را ساده‌تر کند. ماهیت غیرمتمرکز dNFTها، حریم خصوصی داده‌ها را تضمین می‌کند و خطر سرقت هویت را کاهش می‌دهد.
- طراحی قرارداد هوشمند
عملکرد اصلی یک توکن dNFT معمولاً از طریق یک قرارداد هوشمند که یک کد خوداجرای مستقر در بلاک چین است، پیاده‌سازی می‌شود. قراردادهای هوشمند قوانین و رفتارهای dNFT از جمله مالکیت، قابلیت انتقال و ویژگی‌های اضافی را تعریف می‌کنند. توسعه دهندگان از زبان‌های برنامه نویسی مانند Solidity (برای اتریوم) یا Vyper برای نوشتن کد قرارداد هوشمند استفاده می‌کنند تا منطق و عملکردهای مورد نیاز برای رفتار dNFT را مشخص کنند.
- هنر دیجیتال پیشرفته
NFTهای اتوماتیک به هنرمندان، بوم منحصر به فردی ارائه می‌دهند تا هنر خود را در قلمرو دیجیتال زنده کنند. هنرمندان می‌توانند NFTهایی ایجاد کنند و با گذر زمان و تعاملات با کاربران، آن‌ها را تغییر و تکامل دهند. این طبیعت پویا، یک لایه نوآورانه و تعاملی به هنر دیجیتال اضافه می‌کند و مخاطبان زیادی را مجذوب خود می‌کند.
کلام آخر
همانطور که در طول این مطلب ذکر کردیم، توکن‌های غیرمثلی اتوماتیک، طیف وسیعی از قابلیت‌ها و عملکردها را ارائه می‌دهند که آن‌ها را از همتایان استاتیک خود متمایز می‌کند. با تکامل اکوسیستم دارایی‌های دیجیتال، توکن‌های پویا نقش مهمی در ایجاد انعطاف پذیری، سازگاری و نوآوری در صنایع مختلف خواهند داشت. ماهیت غیرمتمرکز و تطبیق پذیر توکن‌های dNFT، نیاز به واسطه‌هایی مانند گالری‌ها یا بازارها را برای انتقال دارایی‌ها از بین می‌برد و تراکنش‌ها را سریع‌تر، کارآمدتر و ایمن‌تر می‌کند. اگر علاقمند هستید بیشتر با حوزه کریپتوکارنسی و ان اف تی آشنا شوید، می‌توانید دوره ارز دیجیتال در تبریز دکتر استقامت را مشاهده کنید . تمامی مباحث این مقاله به صورت 0 تا 100 به همراه مطالب دیگر با بیان شیوای دکتر استقامت برای شما در دوره ارز دیجیتال به صورت رایگان گنجانده شده است.
