دوره فارکس

مارجین (Margin) و لوریج (Leverage) – قدرت دو لبه در فارکس

فرض کن که می‌خوای یه ماشین بخری، ولی پول کافی برای پرداخت کاملش رو نداری. بنابراین، یه وام می‌گیری و با پرداخت یه مبلغ کوچیک، ماشین رو می‌خری. حالا تا وقتی که قسط‌های وامت رو پرداخت می‌کنی، ماشین در اختیار توئه، اما اگه نتونی قسط‌ها رو بدی، بانک ماشین رو ازت پس می‌گیره.

در بازار فارکس هم این داستان وجود داره. توی این بازار، لوریج (Leverage) مثل وام عمل می‌کنه و مارجین (Margin) همون پول پیشیه که برای معامله پرداخت می‌کنی. اگه به‌درستی از این دو استفاده نکنی، ممکنه کل حسابت رو از دست بدی.

لوریج (Leverage) – شمشیر دولبه‌ای که باید مراقبش باشی

لوریج یعنی این‌که بتونی با مقدار کمی از سرمایه‌ی خودت، یه معامله‌ی بزرگ‌تر باز کنی. بروکرها این امکان رو می‌دن که مثلاً با ۱۰۰ دلار، معامله‌ای معادل ۱۰,۰۰۰ دلار انجام بدی.

لوریج به‌صورت یک نسبت نشون داده می‌شه، مثل 1:50، 1:100 یا 1:500. این یعنی:

• 1:50 یعنی اگه ۱ دلار داشته باشی، می‌تونی تا ۵۰ دلار معامله کنی.
• 1:100 یعنی با ۱ دلار، می‌تونی ۱۰۰ دلار معامله کنی.
• 1:500 یعنی با ۱ دلار، می‌تونی تا ۵۰۰ دلار معامله باز کنی.

حالا این چه فایده‌ای داره؟ لوریج باعث می‌شه که بتونی با سرمایه‌ی کم، سودهای بزرگی کسب کنی. اما خطرشم همینه! چون همون‌قدر که سودت می‌تونه چند برابر بشه، ضررت هم چند برابر می‌شه.

مارجین (Margin) – ضمانتی که برای معامله پرداخت می‌کنی

وقتی یه معامله رو با لوریج باز می‌کنی، بروکر یه مقدار از سرمایت رو به‌عنوان مارجین نگه می‌داره. این مارجین در واقع یه جور وثیقه‌ست که نشون می‌ده تو توانایی پرداخت هزینه‌های اون معامله رو داری.

مثلاً فرض کن می‌خوای یه معامله ۱ لاتی روی EUR/USD باز کنی. از اون‌جایی که ۱ لات استاندارد برابر با ۱۰۰,۰۰۰ واحد از ارز پایه هست، برای معامله‌ی این مقدار، باید مارجین کافی داشته باشی.

اگه لوریج 1:100 باشه، یعنی فقط ۱٪ از ارزش معامله رو باید داشته باشی. پس برای باز کردن یه معامله ۱۰۰,۰۰۰ دلاری، فقط ۱,۰۰۰ دلار مارجین لازمه.

اگه لوریج 1:500 باشه، فقط ۰.۲٪ از ارزش معامله رو نیاز داری، یعنی ۲۰۰ دلار مارجین کافیه.

پس هر چقدر لوریج بالاتر باشه، مقدار مارجینی که باید پرداخت کنی، کمتره. اما مشکل اینجاست که اگه معامله وارد ضرر بشه و مارجین کافی توی حسابت نداشته باشی، بروکر معامله‌ات رو می‌بنده.

مارجین کال (Margin Call) – کابوس هر معامله‌گر

فرض کن که یه وام گرفتی ولی به‌خاطر ضررهای زیاد، دیگه توان پرداخت قسط‌ها رو نداری. توی فارکس هم همین اتفاق می‌افته.

مارجین کال (Margin Call) وقتی اتفاق می‌افته که مقدار ضررهای بازت اون‌قدر زیاد بشه که موجودی حسابت کمتر از مقدار مارجین موردنیاز بشه. در این صورت، بروکر یه هشدار بهت می‌ده که یا باید حسابت رو شارژ کنی یا بعضی از معاملاتت رو ببندی.

اگه مارجین کال رو جدی نگیری، بروکر به‌صورت خودکار معامله‌های بازت رو می‌بنده تا از ضرر بیشتر جلوگیری کنه.

چطور از مارجین و لوریج به‌درستی استفاده کنیم؟

خیلی از تریدرهای تازه‌کار فکر می‌کنن که هر چقدر لوریج بالاتر باشه، بهتره! اما این یکی از بزرگ‌ترین اشتباهاته. چون هر چقدر لوریج بالاتر باشه، ریسک هم بیشتر می‌شه.

از لوریج کمتر استفاده کن، مخصوصاً اگه تازه‌کاری. لوریج 1:50 یا 1:100 برای بیشتر تریدرها مناسبه.

مارجین آزاد (Free Margin) رو همیشه چک کن. اگه مقدارش کم بشه، یعنی در آستانه‌ی مارجین کال هستی.

ریسک هر معامله رو کنترل کن. نباید بیشتر از ۲٪ از سرمایت رو روی یه معامله ریسک کنی، چون یه نوسان کوچیک توی بازار می‌تونه حسابت رو خالی کنه.

جمع‌بندی – دوست یا دشمن؟ انتخاب با توئه!

لوریج مثل یه تیغه‌ی دولبه‌ست. می‌تونه باعث بشه با سرمایه‌ی کم، سود زیادی کنی، ولی اگه درست ازش استفاده نکنی، حساب معاملاتی‌ات رو توی چند دقیقه نابود می‌کنه. مارجین همون ضمانتیه که بروکر ازت می‌خواد تا معامله رو باز نگه داره. اگه موجودی حسابت کمتر از مقدار لازم بشه، ممکنه دچار مارجین کال بشی و معامله‌هات بسته بشه.

قبل از اینکه یه معامله باز کنی، حتماً مقدار لوریج و مارجین موردنیاز رو بررسی کن. این کار باعث می‌شه از ضررهای غیرمنتظره جلوگیری کنی و کنترل بیشتری روی سرمایه‌ات داشته باشی.

مشخصات کالا (Specification) – هرآنچه باید قبل از معامله درباره نمادهای معاملاتی بدانی

چرا شناخت مشخصات دارایی‌هایی که معامله می‌کنی، اهمیت زیادی داره؟

اگه یه معامله‌گر تازه‌کار باشی، احتمالاً وقتی وارد پلتفرم معاملاتی‌ات مثل متاتریدر (MetaTrader 4 & 5) یا cTrader می‌شی، یه لیست بلندبالا از دارایی‌های قابل معامله رو می‌بینی. فارکس، طلا، نفت، شاخص‌ها، سهام و حتی ارزهای دیجیتال! اما آیا تا حالا برات سوال شده که هرکدوم از این دارایی‌ها چه ویژگی‌هایی دارن؟

هر نماد معاملاتی یه سری مشخصات خاص داره که تأثیر زیادی روی استراتژی معاملاتی تو می‌ذاره. این مشخصات شامل اسپرد، حجم لات، لوریج، حداقل تغییر قیمت و زمان‌بندی بازار هستن.

اگه بدون اطلاع از این مشخصات معامله کنی، ممکنه هزینه‌های اضافی پرداخت کنی، دچار مارجین کال بشی یا حتی به خاطر محدودیت‌های بروکر، نتونی معامله‌ات رو درست ببندی.

پس اگه می‌خوای بدونی که قبل از معامله باید به چه چیزهایی دقت کنی، این مقاله مخصوص توئه!

مشخصات کالا (Contract Specification) چیست؟

مشخصات کالا توی فارکس و بازارهای مالی به یه سری اطلاعات فنی درباره‌ی هر دارایی یا نماد معاملاتی گفته می‌شه که معامله‌گر باید قبل از ورود به بازار از اون‌ها اطلاع داشته باشه.

اگه این اطلاعات رو نداشته باشی، ممکنه با هزینه‌های نامرئی روبه‌رو بشی یا شرایطی رو در نظر نگیری که روی معاملاتت تأثیر بزرگی بذاره.

مشخصات کالا معمولاً شامل این موارد می‌شه:

• اندازه لات (Lot Size) – حجم استاندارد هر معامله
• حداقل تغییر قیمت (Tick Size) – کوچک‌ترین مقدار تغییر قیمت در اون دارایی
• لوریج (Leverage) – میزان اهرمی که بروکر برای معامله اون نماد ارائه می‌ده
• مارجین موردنیاز (Margin Requirement) – مقدار سرمایه‌ای که باید برای باز نگه داشتن معامله نگه داری
• اسپرد (Spread) – اختلاف بین قیمت خرید (Ask) و فروش (Bid)
• کمیسیون (Commission) – هزینه‌ای که برای انجام هر معامله پرداخت می‌کنی
• زمان‌بندی بازار (Trading Hours) – ساعت‌های باز و بسته شدن بازار

بیاید هرکدوم رو با جزئیات بررسی کنیم.

۱. اندازه لات (Lot Size) – حجم استاندارد هر معامله چقدره؟

اولین چیزی که باید بدونی، اینه که حجم استاندارد یه معامله توی اون نماد معاملاتی چقدره؟

مثلاً:

• توی فارکس، یک لات استاندارد (1 Lot) برابر با 100,000 واحد از ارز پایه است.
• توی طلا (XAU/USD)، یک لات معادل 100 اونس طلاست.
• توی نفت خام (WTI/USD)، یک لات برابر با 1000 بشکه نفت محسوب می‌شه.

اگه ندونی حجم استاندارد هر لات چقدره، ممکنه اشتباهات بزرگی توی تعیین حجم معامله و مدیریت ریسک داشته باشی.

۲. حداقل تغییر قیمت (Tick Size) – کوچک‌ترین نوسان قیمتی چقدره؟

هر دارایی توی بازار یه مقدار حداقل تغییر قیمت داره که بهش Tick Size می‌گن. این یعنی کمترین مقداری که قیمت می‌تونه حرکت کنه.

مثلاً:

• توی فارکس، حداقل تغییر قیمت معمولاً 0.0001 برای جفت‌ارزهایی مثل EUR/USD هست.
• توی نفت، Tick Size برابر با 0.01 دلار در هر بشکه است.
• توی شاخص داوجونز (DJI)، حداقل تغییر قیمت 1 واحد هست.

وقتی این مقدار رو بدونی، بهتر می‌تونی حد ضرر (Stop Loss) و حد سود (Take Profit) رو تنظیم کنی.

۳. لوریج (Leverage) – چقدر سرمایه لازم داری؟

لوریج یا اهرم، مقدار اعتباریه که بروکر بهت می‌ده تا بتونی با سرمایه کمتر، معاملات بزرگ‌تری انجام بدی.

مثلاً اگه لوریج 1:100 باشه، یعنی با 1000 دلار سرمایه می‌تونی معامله‌ای به ارزش 100,000 دلار باز کنی.

اما بعضی از دارایی‌ها لوریج متفاوتی دارن. مثلاً:

• جفت‌ارزهای اصلی معمولاً لوریج بالاتری دارن (1:500 یا 1:1000).
• طلا و نفت معمولاً لوریج کمتری دارن (1:100 یا 1:200).
• سهام شرکت‌های بزرگ ممکنه لوریج 1:10 داشته باشن.

اگه بدون در نظر گرفتن لوریج معامله کنی، ممکنه خیلی زود مارجین کال بشی و حسابت از بین بره.

۴. مارجین موردنیاز (Margin Requirement) – چقدر سرمایه باید داشته باشی؟

وقتی یه معامله باز می‌کنی، بروکر یه بخشی از سرمایت رو به‌عنوان مارجین (Margin) نگه می‌داره. مقدار مارجین بستگی به لوریج و اندازه معامله داره.

مثلاً اگه یه معامله با لوریج 1:100 باز کنی و حجم معامله 1 لات باشه، فقط ۱٪ از کل حجم معامله (۱۰۰۰ دلار برای ۱۰۰,۰۰۰ دلار معامله) نیاز داری.

ولی اگه لوریج 1:10 باشه، باید ۱۰٪ سرمایه واقعی برای باز کردن همون معامله داشته باشی.

پس همیشه بررسی کن که برای هر دارایی چقدر مارجین نیاز داری، چون بعضی نمادها به سرمایه بیشتری نیاز دارن.

۵. اسپرد (Spread) – هزینه پنهانی که همیشه پرداخت می‌کنی

وقتی معامله‌ای باز می‌کنی، باید بدونی که اسپرد (Spread) یکی از اصلی‌ترین هزینه‌هایی هست که پرداخت می‌کنی.

اسپرد یعنی اختلاف قیمت خرید (Ask) و فروش (Bid) و مقدارش توی هر نماد متفاوته.

• جفت‌ارزهای اصلی مثل EUR/USD اسپرد خیلی کمی دارن (مثلاً ۱ پیپ).
• جفت‌ارزهای فرعی و ارزهای ناشناخته اسپرد بیشتری دارن (گاهی ۵ تا ۱۰ پیپ).
• نمادهایی مثل طلا و نفت اسپرد متغیری دارن که بستگی به شرایط بازار داره.

وقتی مشخصات کالا رو بررسی کنی، می‌تونی ببینی که چقدر اسپرد پرداخت می‌کنی و آیا معامله روی اون نماد به‌صرفه هست یا نه.

۶. ساعت‌های معاملاتی (Trading Hours) – چه زمانی می‌تونی معامله کنی؟

همه‌ی بازارها ۲۴ ساعته باز نیستن. مثلاً:

• بازار فارکس از دوشنبه تا جمعه ۲۴ ساعته بازه.
• بازار طلا و نقره همزمان با بازار فارکس فعاله، اما بعضی بروکرها ساعت‌های خاصی برای معامله دارن.
• شاخص‌های بورس (مثل S&P 500) فقط در ساعات معاملاتی وال‌استریت باز هستن.
• سهام شرکت‌های آمریکایی فقط توی ساعات بازار نیویورک معامله می‌شن.

اگه ساعت‌های معاملاتی رو ندونی، ممکنه معامله‌ات بسته نشه یا توی تایم‌های نامناسب با اسپرد بالا معامله کنی.

جمع‌بندی – قبل از معامله، مشخصات دارایی‌ها رو بررسی کن

مشخصات کالا یه بخش ضروری از معاملات فارکس و بازارهای مالیه. قبل از باز کردن یه معامله، همیشه چک کن که:

• اندازه لات و حداقل تغییر قیمت چقدره؟
• چه میزان مارجین نیاز داری؟
• اسپرد و کمیسیون بروکر روی این نماد چقدره؟
• ساعت‌های معاملاتی کی هستن؟

اگه این موارد رو بدونی، می‌تونی هزینه‌های اضافی رو کاهش بدی و معاملات هوشمندانه‌تری انجام بدی. پس دفعه بعد که یه نماد جدید رو دیدی، اول مشخصاتش رو بررسی کن!

سوآپ (Swap) در فارکس – هزینه پنهانی که روی معاملاتت تأثیر می‌ذاره
تا حالا شده یه معامله باز داشته باشی و ببینی بدون اینکه قیمت خیلی تغییر کنه، موجودی حسابت کم یا زیاد شده؟ اینجا دقیقاً مفهوم سوآپ (Swap) وارد بازی می‌شه.
سوآپ چیه و چرا مهمه؟
سوآپ یه کارمزد شبانه‌ست که وقتی یه معامله رو بعد از پایان روز معاملاتی (Overnight) باز نگه می‌داری، از حسابت کم یا بهش اضافه می‌شه. این مقدار بستگی به نوع معامله (خرید یا فروش)، نرخ بهره دو ارز و سیاست‌های بروکر داره.
در واقع، وقتی توی یه جفت‌ارز معامله می‌کنی، داری یه ارز رو می‌خری و یه ارز دیگه رو می‌فروشی. هر ارز توی بانک مرکزی خودش یه نرخ بهره داره. سوآپ از اختلاف این نرخ بهره‌ها محاسبه می‌شه.
سوآپ لانگ (Swap Long) – وقتی خرید کردی
اگه توی یه جفت‌ارز معامله خرید (Buy) باز داشته باشی، یعنی ارز پایه رو خریدی و ارز متقابل رو فروختی. توی این حالت:
• اگه نرخ بهره ارزی که خریدی بیشتر از ارزی باشه که فروختی، بروکر یه مقدار به حسابت اضافه می‌کنه.
• اگه نرخ بهره ارزی که خریدی کمتر باشه، یه مقدار از حسابت کم می‌شه.
مثال:
فرض کن EUR/USD رو خریدی، یعنی یورو رو گرفتی و دلار رو فروختی. حالا اگه نرخ بهره یورو بیشتر از دلار باشه، مقداری سوآپ دریافت می‌کنی. اما اگه نرخ بهره دلار بالاتر باشه، باید مابه‌التفاوتش رو به بروکر پرداخت کنی.
سوآپ شورت (Swap Short) – وقتی فروش کردی
اگه یه معامله فروش (Sell) باز داشته باشی، یعنی ارز پایه رو فروختی و ارز متقابل رو خریدی. توی این شرایط:
• اگه نرخ بهره ارزی که فروختی بیشتر باشه، از حسابت کسر می‌شه.
• اگه نرخ بهره ارزی که فروختی کمتر باشه، یه مقدار به حسابت واریز می‌شه.
مثال:
فرض کن GBP/JPY رو فروختی، یعنی پوند انگلیس رو فروختی و ین ژاپن رو خریدی. اگه نرخ بهره پوند بالاتر از ین باشه، بروکر یه مقدار از حسابت کم می‌کنه. اما اگه نرخ بهره ین بیشتر باشه، به حسابت اضافه می‌شه.
چرا سوآپ توی معاملات مهمه؟
برای معامله‌گرای کوتاه‌مدت تأثیر زیادی نداره، چون اونا معمولاً تو همون روز معامله‌شون رو می‌بندن.
برای معامله‌گرای بلندمدت (Swing & Position Traders) خیلی مهمه، چون اگه یه معامله رو چند روز یا چند هفته باز نگه داری، مقدار سوآپ می‌تونه روی سود و زیانت تأثیر بذاره.
بعضی استراتژی‌های معاملاتی روی گرفتن سوآپ مثبت تمرکز دارن. مثلاً اگه توی جفت‌ارزهایی که اختلاف نرخ بهره زیادی دارن معامله کنی، ممکنه هر شب از بروکر یه مبلغی دریافت کنی. به این استراتژی “Carry Trade” می‌گن.
حساب‌های بدون سوآپ (Swap-Free) هم وجود دارن که مخصوص معامله‌گرایی هست که نمی‌خوان این هزینه رو پرداخت کنن.
چطور مقدار سوآپ رو ببینی؟
اگه توی متاتریدر معامله می‌کنی، خیلی راحت می‌تونی مقدار سوآپ رو برای هر جفت‌ارز چک کنی:
1. توی پنجره Market Watch روی نماد معاملاتی موردنظر راست کلیک کن.
2. گزینه Specification رو انتخاب کن.
3. مقدار Swap Long و Swap Short رو ببین.
چطور از سوآپ به نفع خودت استفاده کنی؟
اگه تریدر بلندمدتی هستی، قبل از باز کردن معامله حتماً مقدار سوآپ رو چک کن، چون ممکنه یه معامله توی سود باشه، ولی هزینه‌های سوآپ توی چند روز سودت رو از بین ببره.
از استراتژی Carry Trade استفاده کن، یعنی جفت‌ارزهایی که اختلاف نرخ بهره زیادی دارن رو طوری معامله کن که سوآپ مثبت بگیری.
اگه حساب اسلامی (Swap-Free) داری، خیالت راحته، چون بروکر این هزینه رو ازت دریافت نمی‌کنه.
جمع‌بندی – سوآپ یه هزینه نامرئی اما مهمه!
خیلی از تریدرها به سوآپ توجه نمی‌کنن و بعد از چند روز می‌بینن که حسابشون توی ضرر رفته، در حالی که قیمت تغییر خاصی نکرده! پس حتماً قبل از اینکه معامله‌ای رو برای مدت طولانی باز نگه داری، مقدار سوآپ رو بررسی کن. این هزینه ممکنه سودت رو کم کنه، ولی اگه باهوش باشی، می‌تونی ازش به‌عنوان یه فرصت استفاده کنی و از اختلاف نرخ بهره‌ها سود ببری. پس حواست بهش باشه!